هشدار درباره ی یک وضعیت
کونفه: جامعه دیرینه شناسی ایران با مرور تخریب های یک سال گذشته‌ی آثار تاریخی خصوصاً در پروژه های عمرانی، نقد و بازنگری و بهینه کردن وضعیت حفاظت و پاسداری از میراث فرهنگی را برای جلوگیری از تکرار چنین تجربیاتی، بسیار ضروری اعلام نمود.
به گزارش کونفه به نقل از ایسنا، جامعه‌ی دیرینه شناسی ایران در اطلاعیه ای با نگاهی به «باستان شناسی ایران در سالی که گذشت»، درباره‌ی لزوم بازاندیشی و توجه به شرایط صیانت از میراث فرهنگی، تصریح کرد: حالا که روزهای پایانی سال ۱۴۰۲ را سپری می نماییم می توان با نگاهی کوتاه به این سال دید که با وجود پیشرفت هایی در مدیریت باستان شناسی، همچنان شرایط و وضعیت میراث فرهنگی و آثار باستانی کشور بسیار نگران کننده است.
جامعه‌ی باستان شناسی ایران با اشاره به اهداف و رویکردهایی که دارد، درباره ی وضعیت صیانت از میراث فرهنگی هشدار داد و اظهار امیدواری کرد که در سیاستگذاری های سال پیش رو، مدیران اجرائی در بخش های مختلف وزارت میراث فرهنگی، مطالبات باستان شناسان را شنیده و به راه کاری برای برون رفت از وضعیت فعلی بیاندیشند.
در ادامه این بیانیه آمده است: شرایط امروز سرزمین ما محصول سده ها همزیستی و تعامل انسان با محیط زیست و منابع اطرافش بوده است. ماهیت این همزیستی عموماً در هر دوره ای متفاوت بوده و از طبیعت و زمان معناهایی افاده می شد که با نگرش امروز ما تفاوت های بارزی داشت. میراث ملموس و ناملموس فرهنگی و تمدنی ما حلقه‌ی وصل ما به گذشته‌ی فرهنگی و زیستی و کلید فهم درست زیستن در این سرزمین است.
آثار باستانی و بقایای فرهنگِ مادّی گذشته که از آن با عنوان «مواریث فرهنگی» یاد می نماییم در حقیقت شناسنامه و بیان کننده هویت فرهنگی و اجتماعی ما از گذشته های دور تا امروز در این سرزمین است. هر تپه و محوطه‌ی باستانی یا اثر تاریخی چونان کتابی ناگشوده و قسمتی از حافظه‌ی زیسته‌ی ما در این سرزمین و نمونه‌ی منحصربه فردی است که با تخریب آن، دیگر جایگزینی برایش وجود ندارد. بنابراین، یکی از مهم ترین وظایف همگانی ما شناخت، حفاظت و معرفی این میراث باارزش ملّی و بشری است. متأسفانه با وجود اهمیت حیاتی این میراث، اخبار تخریب محوطه های باستانی، بافت تاریخی شهرها و حتی آثار ثبت شده ملّی و جهانی هر روز رو به فزونی است.
در عین حال، هیچ انسان خردمندی مخالف تدبیر، طراحی، برنامه ریزی و مهندسی هرچه دقیق و هوشمندانه تر اقتصاد و دانش و فناوری و به حرکت درآوردن چرخه های تولید و ادامه رشد علمی و فکری کشور نیست، اما توسعه ای که متناسب با مقتضیات زیستی و جغرافیایی و فرهنگی و تاریخی این سرزمین نباشد توسعه ای پایدار نیست و خسارات جبران ناپذیری در پی خواهد داشت، که اینروزها ابعاد زیان بار تعدادی از آنها بصورت های مختلف و در جای جای ایران قابل مشاهده می باشد.
در ادامه با انتقاد از آن چه جانمایی اشتباه سدهایی مانند گتوند، بهشت آباد، خرسان ۳، سیوند و کارون ۳ یا سدهای اطراف دریاچه ارومیه، عنوان شده، آمده است: جدا از تأثیرات زیان بار زیست محیطی (همچون تخریب میراث طبیعی و زیستی، نابودی زمین های کشاورزی و باغات و افزایش شوری آب) و اجتماعی (تغییر شیوه معیشت، افزایش بزهکاری، مهاجرت) راه اندازی سدها هرساله موجب به زیرآب رفتن بخش بزرگی از میراث فرهنگی ما نیز شده است. در صورتیکه نه پژوهش های مناسبی درباره ی این مواریث فرهنگی انجام شده و نه برنامه‌ی حفاظتی مناسبی اعمال شده است. در زمان هایی که خیلی از کشورها، سدسازی را به عنوان یکی از پروژه های پرهزینه با تبعات مخرب زیست محیطی و فرهنگی از برنامه های اجرائی کنترل بحران کم آبی خود حذف کرده اند، در کشور ما هنوز به چاره ای مناسب و علمی برای مدیریت بهتر منابع آبی در امتداد توسعه پایدار ایران، دست نیافته اند.
در این زمینه بخوانید:
نگذاریم میراث فرهنگی این سرزمین غرق شود
جامعه دیرینه شناسی ایران در ادامه این بیانیه با اشاره به برخی سهل انگاری ها در نگهداری و صیانت از میراث فرهنگی، ضرورت بازنگری در روش ها و سیاست های حفاظت میراث را الزام آور دانسته و با یادآوری ماجرای حفاری غیرمجاز، تخریب و لطمه گسترده در یک محوطه‌ی میراث جهانی در استان فارس (محوطه‌ی نقش رجب)، اشاره کرد: تا حالا از طرف مسؤولان مربوطه توضیح مناسبی درباره ی این ماجرا ارائه نشده است.
نمایی از نقش رجب
منبع: كونفه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب